De gemeente Amsterdam wil het Monument van Joodse Erkentelijkheid verplaatsen naar de ingang van het Overloopplantsoen schuin achter de Hortus. Het monument staat nu op de groenstrook langs de Weesperstraat ter hoogte van de Hoftuin, maar het moet daar plaats maken voor het Holocaust Namenmonument van Daniel Liebeskind.

De aanwezigheid van het Monument van Joodse Erkentelijkheid vormde aanvankelijk een struikelblok voor de oprichting van het Holocaust Namenmonument, omdat de nabestaanden van beeldhouwer Jobs Wertheim bezwaar maakten tegen de verplaatsing ervan. In overleg met de nabestaanden is nu een alternatieve locatie gevonden naast de ingang van het Overloopplantsoen, daar waar de Plantage Kerklaan en het Hortusplantsoen elkaar kruisen.

Het is niet de eerste keer dat het monument zal worden verplaatst. Het werd in 1950 onthuld op het Weesperplein en aan de stad aangeboden door een comité van Joodse overlevers van de Tweede Wereldoorlog als dank voor de Amsterdammers die de Joodse bevolking tijdens de oorlog hadden geholpen. In de jaren zeventig moest het monument plaats maken voor de aanleg van de metro en kreeg het zijn huidige plek.

Om de bewoners over de gang van zaken te informeren vindt op dinsdag 14 november om 19.00 uur op de Nieuwe Herengracht 18 een inloopavond plaats. De gemeente laat nadrukkelijk weten dat er op die avond geen plenair overleg zal plaats vinden. Wel zal duidelijk worden gemaakt hoe de verdere procedure zal verlopen.

Bij de presentatie van het definitieve voorstel voor de herinrichting van de Plantage Middenlaan moet volgens het Plantage Weesperbuurtoverleg (PWO) ook wethouder Litjens aanwezig zijn. Het PWO vindt dat nodig, omdat de ambtenaren die de plannen tot nu toe met de buurt hebben besproken, niet het mandaat bleken te hebben om inhoudelijk op door de buurt aangedragen alternatieven te reageren.

In de discussie over de toekomstige inrichting van de Plantage Middenlaan staan gemeente en bewoners lijnrecht tegenover elkaar. Waar de gemeente op het gedeelte tussen Plantage Park en Kerklaan eenrichtingsverkeer wil invoeren om de tramhaltes te kunnen verbreden, zijn de bewoners hier mordicus tegen. Zij vrezen een toename van sluipverkeer in de zijstraten en zetten vraagtekens bij de onveiligheid van de huidige tramhaltes. Hoewel de bewoners verschillende alternatieven hebben aangedragen die bredere haltes mogelijk maken, zoals het aanleggen van een strengelspoor, heeft de gemeente eind augustus duidelijk gemaakt te zullen vasthouden aan de keuze voor eenrichtingsverkeer (zie nieuwsbericht van 3 september). Het definitieve voorstel zal in oktober op een informatieavond aan de bewoners worden voorgelegd.

In een op 18 september gehouden vergadering van het PWO pleitten verschillende aanwezigen ervoor om op die avond Pieter Litjens, de voor de herinrichting verantwoordelijkewethouder, uit te nodigen. In de brief waarin dat gebeurt stelt het PWO dat een zinvolle dialoog tussen gemeente en bewoners alleen mogelijk is in aanwezigheid van de bestuurlijk en politiek verantwoordelijk wethouder. In zijn brief wijst het PWO op een aantal tegenstrijdigheden in de argumentatie van de gemeente, waarover men graag met de wethouder in gesprek wil. Op het moment van plaatsen van dit bericht was nog niet bekend wanneer de informatieavond zal plaatsvinden.

Lees hier de brief van het PWO aan wethouder Litjens van 27 september.

Het Plantage Weesperbuurtoverleg (PWO) heeft in juli een raadsdres geschreven over het bureaucratisch proces rond de herinrichting van de Plantage Middenlaan. In verband met de noodzaak om de tramhaltes bij het kruispunt Plantage Kerklaan te verbreden, had de gemeente een groot aantal planvarianten gemaakt waar uiteindelijk na een niet zo helder inspraakproces maar een paar door de bewoners niet-gewenst varianten overbleven. Vooral het plan voor eenrichtingverkeer (stad uit) op de Plantage Midenlaan tussen Plantage Parklaan en Plantage Kerklaan stuitte op verzet. De bewoners verzochten om het project te stoppen of in elk geval eerst meer onderzoek te doen. Zie onze nieuwsberichten van 21 juni en van 3 juli. 

Het College van B&W heeft op 24 augustus een reactie gestuurd op dit raadsadres. Daarin wordt gesteld dat het belang van kwalitatief hoogwaardig openbaar vervoer, een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving en de verkeersveiligheid altijd voorop hebben gestaan, en dat de voorkeursvariant met eenrichtingverkeer nu verder intern technisch getoetst wordt en uitgewerkt tot een voorstel voor herinrichting. Zodra die toets heeft plaatsgevonden wordt een informatieavond belegd. In het najaar neemt het college vervolgens een principebesluit over de herinrichting van de halte Artis en de Plantage Middenlaan.
In een bijlage wordt nader ingegaan op de bezwaarpunten uit het raadsadres. Uit nieuwe verkeerstellingen zou blijken dat het autoverkeer stad in op de Plantage Middenlaan de minst drukke rijrichting is en dat het verwijderen van deze rijrichting nagenoeg geen effect zal hebben om het omliggende verkeersnet. Het grootste deel van het verkeer stad in (54 %) is geen bestemmingsverkeer, maar doorgaand verkeer en dit verkeer zal de Plantage Middenlaan dan gaan mijden. 
Lees hier de volledige reactie van B&W.

IIn de Plantage Weesperbuurt is op dit moment een felle discussie gaande over het voornemen van de gemeente om over te gaan tot herinrichting van de Plantage Middenlaan. Tijdens een vergadering van het Plantage Weesperbuurt Overleg op 12 juni lichtte de gemeentelijke projectgroep de tussenstand toe van hun variantenstudie. De bewoners pleitten echter voor andere oplossingen dan de gemeentelijke projectgroep wenselijk acht.

Een belangrijk doel van de herinrichting van de Plantage Middenlaan is om de tramhaltes ter hoogte van Artis te verbreden en ze daardoor veiliger te maken. Bovendien streeft de gemeente ernaar om vanaf het Waterlooplein een ‘Boulevard naar Artis’ aan te leggen met meer ruimte voor fietsers en voetgangers. Een duidelijke randvoorwaarde voor het project is het sparen van zoveel mogelijk bomen en het behouden van het ‘laankarakter’ van de Plantage Middenlaan. Ook participatie van buurtbewoners in de planvorming staat hoog op de prioriteitenlijst.

In de vergadering presenteerde de projectgroep twee scenario’s die in voldoende mate aan de eisen van de wethouder voldoen. In de voorkeursvariant van de projectgroep blijven de tramhaltes op hun huidige plek en wordt ruimte gewonnen door de Plantage Middenlaan stadinwaarts autovrij te maken. Aan de andere zijde komt in deze variant een fietsstraat naar het model van de Sarphatistraat, waar de fiets voorrang heeft en de auto te gast is. Er moeten in deze variant weliswaar enkele bomen wijken als gevolg van de verbreding van de tramhalte, maar die kunnen worden verplaatst.

In de op de presentatie volgende discussie maakten verschillende bewoners duidelijk dat zij zich in gesprekken met de projectgroep van meet af aan verzet hebben tegen varianten met eenrichtingsverkeer. Gevolg daarvan zal namelijk zijn dat automobilisten die niet meer van de doorgaande Plantage Middenlaan gebruik kunnen maken, de smalle zijstraten zullen opzoeken, een ongewenst en volgens de bewoners door de projectgroep veronachtzaamd gevolg van een keuze voor eenrichtingsverkeer.

De discussie eindigde met de toezegging van omgevingsmanager Schelleman om ook door de bewoners aangedragen suggesties, en dan met name de suggestie om voorlopig alles bij het oude te laten, aan de wethouder voor te leggen. Maar zij liet er geen misverstand over bestaan dat deze daar niet blij mee zal zijn.  

De komende maanden werkt de projectgroep verder aan een voorstel voor de herinrichting van de Plantage Middenlaan dat in september nog een keer in een buurtvergadering zal worden besproken. In het najaar moet er een definitief plan liggen, waarover de politiek zich vervolgens kan buigen.