Namenmonument

Gemeente Amsterdam gaat € 3 miljoen bijdragen aan Namenmonument

Op 16 mei, de dag dat de hoorzitting plaats vond van de bezwarencommissie over de bezwaren tegen de Omgevingsvergunning voor het Namenmonument aan de Weesperstraat, besloot het College van B&W om drie miljoen Euro bij te dragen aan de kosten van het monument. ook gaat de gemeente € 200.000 per jaar betalen voor beheer en beveiliging.

Dit meldt Het Parool op zijn website op 16 mei 2018. Lees hier het hele bericht.

Confrontatie voor- en tegenstanders Namenmonument in hoorzitting

Op 15 mei vond de hoorzitting plaats van de bezwaarcommissie over de brzwaren tegen de locatie van het Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat. Een tiental organisaties en particulieren vochten daarbij de omgevingsvergunning voor het monument op deze plek aan en het Auschwitz Comité en de gemeente verdedigden het besluit. Behalve over de grootte van het monument, de 25 te kappen bomen en de zichtlijnen ging het ook over de procedure. Het nieuwe ontwerp van architect Libeskind is nooit in de raadscommissie of de gemeenteraad besproken en bewoners kregen te horen dat het besluit al genomen was. 

De bezwaarcommissie heeft nog geen uitspraak gedaan. De bezwaarmakers zijn van plan om naar de rechter te gaan als de bezwaren worden afgewezen.

Lees hier het artikel in Het Parool van 16 mei over de hoorzitting.

Zie voor drie pleitnota's van bezwaarmakers het dossier Namenmonument onder 'Documenten'.

Buurt maakt bezwaar tegen omgevingsvergunning Namenmonument en kap 25 bomen

De Plantage Weesperbuurtvereniging, de Bewonersvereniging Studentenflat Weesperstraat, de Stichting de Groene Plantage, de Stichting tussen Amstel en Artis en een aantal omwonenden maken bezwaar tegen de omgevingsvergunning voor het Namenmonument en tegen de kapvergunning voor 25 bomen. Op 7 februari 2018 hebben zij hun bezwaar ingediend en op 14 maart zijn daarvoor de gronden aangevoerd met een groot aantal bijlagen. 

De bezwaarmakers verklaren nadrukkelijk niet tegen het Namenmonument te zijn, maar wel tegen deze plek. Zij voelen zich overvallen door de wijze van besluitvorming en door de vormgeving van het gedenkteken voor deze locatie. Er is geen enkele vorm van inspraak geweest, terwijl het vergunde ontwerp door zijn omvang en vormgeving enorme impact heeft op de omgeving en de facto schaarse openbare ruimte onttrekt. Juist bij een gedenkteken, dat zoveel mensen aangaat en dat zoveel emotie oproept, is een mooie locatie en zorgvuldigheid van de besluitvorming volgens hen van eminent belang. Een zorgvuldige beoordeling van de ruimtelijke inpasbaarheid heeft echter niet plaats gevonden en de gemeenteraad heeft de locatiekeuze gemaakt zonder kennis van het ontwerp en zonder kennis te hebben genomen van de resultaten van de inspraak van de burgers. Nadat de contouren van het ontwerp beetje voor beetje duidelijk werden, is Iedere poging vanuit de buurt om deze problematiek bespreekbaar te maken genegeerd en zonder reactie gebleven. Meer dan 1500 personen en instellingen maken bezwaar tegen de opoffering van deze groenstrook. Lees alle documenten hier in het dossier over het Namenmonument op deze website, onder 'Documenten'.

In ons bericht van 30 november 2017 berichtten wij over de kunstenaars die voorstellen om het Namenmonument te situeren in een ruimte onder het Mr. Visserplein.  Zij presenteren hun voorstel op dinsdag 27 maart 20:00 uur in het Pintohuis, St. Antoniesbreestraat 69. Hun voorstel; komt in het kort op het volgende neer:
Onder het Mr.Visserplein ligt een groot ondergronds gebied van ±1500-2000 vierkante meter. De twee koperkleurige daken die dit gebied afschermen worden verwijderd. Aan weerskanten van de trambaan die het Mr.Visserplein doorkruist worden twee 'wanden van water’ geplaatst die ± 8-10 meter boven het maaiveld uitsteken en waartussen de tram rijdt. Deze wanden lopen door tot op de bodem van het lager gelegen niveau en verbinden de bovengrondse en ondergrondse ruimte met elkaar. Op het lager gelegen niveau is plaatst voor de stenen met de namen van de Holocaustslachtoffers waardoor een waardige en rustige herdenking mogelijk is.

Kunstenaars : plaats het Holocaust Namenmonument onder het Mr. Visserplein

De Volkskrant van 29 november meldt dat de kunstenaars Marien Schouten en Roos Theeuws, tevens buurtbewoners, de beoogde locatie van het Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat ongeschikt vinden en het zonde vinden dat daarvoor 36 bomen gekapt moeten worden. Ze presenteren een alternatieve locatie iets verderop, in een ruimte onder het Mr. Visserplein waar ooit een autotunnel liep en die nu grotendeels leegstaat.. Het plein moet deels worden geopend zodat er beneden heel veel icht komt. En middenop het plein komen twee glazen wanden van twaalf meter hoog, waarlangs water stroomt. Tussen de glazen platen rijdt de tram.

Jacques Grishaver, voorzitter van het Auschwitz Comité heeft als volgt gereageerd: "Dit voorstel komt gewoon te laat. Ik heb de ontwerpers een vriendelijk briefje gestuurd."

Lees hier de column van Auke Kok in de NRC van 2 december over hetzelfde onderwerp.

Overloopplantsoen: Bewoners fel tegen komst Monument van Joodse Erkentelijkheid

De omwonenden van het Overloopplantsoen hebben een delegatie van stadsdeel Centrum duidelijk gemaakt dat zij de verhuizing van het Monument van Joodse Erkentelijkheid (MJE) van de Weesperstraat naar het plantsoen voor hun deur niet zonder meer zullen accepteren. De bewoners gaven hun mening op dinsdag 14 november tijdens een informatieavond in de Hoftuin.

Dat het monument moet verhuizen is het gevolg van het voornemen van de gemeente Amsterdam en het Auschwitz Comité om op de huidige locatie, de groenstrook langs de Weesperstraat, het Holocaust Namenmonument te laten verrijzen. in de zoektocht naar een nieuwe plek voor het MJE heeft het stadsdeel de afgelopen tijd vier mogelijke locaties op hun geschiktheid onderzocht. In overleg met de nabestaanden van de maker van het MJE, beeldhouwer Jobs Wertheim, viel de keuze uiteindelijk op het Overloopplantsoen, omdat zij dit een mooie, rustige plek voor het monument vinden.

Tijdens de informatieavond werd al snel duidelijk dat de bewoners absoluut niet gediend zijn van de komst van dit nogal omstreden monument. Niet alleen vrezen zij voor een aantasting van de groene oase die het Overloopplantsoen in de buurt vormt, ook zijn zij bang dat het monument een ongewenste aantrekkingskracht zal uitoefenen op de zwervers en junks die de afgelopen tijd door gerichte maatregelen juist met succes uit het plantsoen zijn verdreven.

Een ander argument van verschillende bewoners was het feit dat het forse monument is ontworpen voor een plein of een andere publieke ruimte (het stond aanvankelijk op het Weesperplein) en dat het door zijn omvang inbreuk zal maken op de beslotenheid van de intieme woonbuurt rondom het plantsoen. Een vader maakte bovendien duidelijk dat hij noch zijn gezin er behoefte aan hebben om dagelijks pal voor hun deur op een zo indringende manier te worden geconfronteerd met de gruwelen van de oorlog.

De drie aanwezige ambtenaren, die kennelijk niet hadden gerekend op zoveel weerstand, hadden zichtbaar moeite om zich in de aanvankelijk nogal agressieve sfeer staande te houden. Op tal van vragen, zoals bijvoorbeeld de vraag naar de formele rechten van de nabestaanden van Wertheim, moesten zij het antwoord schuldig blijven. Ook op de vraag waarom niet was gekozen voor terugplaatsing op het Weesperplein, waar het monument in 1968 moest wijken voor de aanleg van de metro, kwam geen helder antwoord.

De avond eindigde met de toezegging van de ambtelijke delegatie dat zij alle opmerkingen van de bewoners mee terug zouden nemen naar het bestuur van het stadsdeel. Ook zegden zij toe opnieuw in gesprek te zullen gaan met de nabestaanden van Wertheim om te bezien of terugkeer naar het Weesperplein, precies vijftig jaar na de verwijdering van die plek, bij nader inzien wellicht toch de beste optie is voor het monument.

Comité 'Niet hier' in geweer tegen komst Namenmonument

Het comité ‘Niet Hier’ legt zich niet neer bij de oprichting van een Holocaust Namenmonument langs de Weesperstraat ter hoogte van de Hoftuin. Dat heeft Eric Matser, initiatiefnemer van het comité, half september verklaard in een vergadering van het Plantage Weesperbuurt Overleg (PWO). Zijn bezwaar geldt niet het monument als zodanig, maar de plek langs de Weesperstraat, die hij om meerdere redenen volstrekt ongeschikt noemt.

De groenstrook langs de Weesperstraat werd vorig jaar door de Amsterdamse gemeenteraad aangewezen als meest geschikte plek voor het in opdracht van het Auschwitz Comité te plaatsen ‘monument ter nagedachtenis van de Nederlandse slachtoffers van de Holocaust’. Dit gebeurde na felle protesten vanuit de buurt tegen plaatsing van het monument in het Wertheimpark, de eerste voorkeur van het Auschwitz Comité.

In een inmiddels door ruim zestig buurtbewoners ondertekende petitie somt Matser een aantal argumenten tegen de nu gekozen plek op. Hij noemt de drukke Weesperstraat ongeschikt voor een stille gedenkplaats, stelt dat de noodzaak om ter plekke op één na alle bomen te kappen in strijd is met de geplande vergroening van de Weesperstraat en constateert dat de buurt ten onrechte niet bij de besluitvorming is betrokken. Een belangrijk argument is wat hem betreft ook het feit dat UNESCO de Amsterdamse grachtengordel in 2010 op de werelderfgoedlijst heeft geplaatst. Een reusachtig monument zoals nu gepland zal in die historische omgeving naar zijn mening te veel detoneren.

Tijdens de PWO-vergadering kondigde Matser aan dat zijn comité in eerste instantie gebruik zal maken van de mogelijkheid om bij de gemeente Amsterdam bezwaar aan te tekenen tegen het verlenen van een omgevingsvergunning voor de oprichting van het monument langs de Weesperstraat. In zo’n vergunning wordt geregeld aan welke voorwaarden op het gebied van onder meer milieu, veiligheid, ruimtelijke ordening en bouwtechnische aspecten een te bouwen object moet voldoen. Inmiddels heeft de gemeente op 28 september een kennisgeving van de aanvraag gepubliceerd. Lees hier.

Mocht dat bezwaar niet worden gehonoreerd, dan zei Matser niet te zullen aarzelen om naar de rechter te stappen met het verzoek om de oprichting van het Namenmonument te verbieden op basis van de gebrekkige manier waarop de inspraakprocedure door de gemeente is georganiseerd. Ook heeft hij het Parijse hoofdkwartier van UNESCO inmiddels ingelicht over de op handen zijnde aantasting van het cultureel erfgoed in de oostelijke binnenstad van Amsterdam.

Productie 102.000 stenen voor Namenmonument begonnen

Baksteenfabrikant Rodruza uit Nijmegen is begonnen met de productie van de 102.000 bakstenen voor het Namenmonument dat aan de Weesperstraat zal verrijzen. 

De productie neemt enkele weken in beslag, van klei tot volledig afgewerkte baksteen. Vervolgens zullen de stenen elk individueel worden gegraveerd. Op dit moment wordt door ECN in Petten onderzocht welke methode daarvoor het meest geschikt is. Naar verwachting kan in de tweede helft van dit jaar gestart worden met het graveren van de stenen. Op iedere baksteen komt de naam van een van de meer dan 102.000 in de Holocaust vermoorde Nederlandse Joden, Roma en Sinti. Bij de naam wordt ook de geboortedatum en de leeftijd bij overlijden gegrafeerd.

Met de bouw op locatie zal - volgens de nu geldende planning - begin 2018 begonnen worden.

1018 Magazine, februarinummer

Artikelen in het februarinummer van 1018 Magazine:

  • Team Oost: Interview met Gerben Kossen
  • Eilandenboulevard: meer ruimte voor fietsers en voetgangers
  • Sluiting jongerencentrum De Clutch: drama of nieuwe kansen?
  • Stadsdorp Centrum-Oost: Hans Soetekouw stelt zich voor
  • Werk in de Wijk Tim en Jaap op de Hoogte Kadijk
  • de Dokwerker, symbool van verzet
  • Poolen aan de Nieuwe Achtergracht
  • Leeuw van Moerkerken schrijft eerste roman
  • Jong in 1018: groep 8c van de BOE aan het woord
  • Werkgroep wil discussie over Namenmonument
  • Buurtoverleg vervangt Buurtspreekuur Oostyelijke Eilanden
  • Soep voor soep. Solidariteitsactie voor vluchtelingen door Woongroep De Lepel
  • SOOP: expositie fototgraag Igno Cuypers
  • Het gezicht van 1018: Gerrit Blaauw, Plantagebuurt

Nieuw ontwerp Namenmonument voor Weesperstraat

Het Nederlands Auschwitzcomité en hun architect Daniel Libeskind presenteerden op 16 december het angepaste ontwerp van het Holocaust Namenmonument zoals dat aan de Weesperstraat komt te staan tegenover de studentenflat.

In het nieuwe ontwerp is de namenwand vervangen door 103.000 bakstenen, elk met een naam en sterfdatum, die samen het Hebreeuwse woord voor gedenken vormen.

Naar verwachting kan het nieuwe monument begin 2018 worden onthuld, maar dan moet er eerst geld worden ingezameld. Het Auschwitz Comité nodigt alle Nederlanders uit om voor € 50 een steen te adopteren.

Lees hier het artikel in het Parool van 17 december 2016.

Holocaust Namenmonument komt in de Weesperstraat

Het Holocaust Namenmonument is weer volop in het nieuws. Het wordt steeds duidelijker dat het verzet van de buurt tegen plaatsing in het Wertheimpark van de slingerende muur van ruim vierhonderd meter beton succes heeft gehad. De Volkskrant meldt in een paginagroot artikel op 21 april uit welingelichte kring te hebben vernomen dat Burgemeester Van der Laan aan het College van B&W en de gemeenteraad gaat voorstellen om het Holocaust Namenmonument te plaatsen in het plantsoentje tussen de Weesperstraat en de Hermitage, waar nu het monument van Dankbaarheid staat, dat in 1950 is gemaakt als teken van erkentelijkheid aan Amsterdammers die Joden tijdens de oorlog hebben geholpen. 

De initiatiefnemer van het Namenmonument, Jacques Grishaver van het Auschwitzcomité, vindt de locatie aan de Weesperstraat een aanvaardbaar alternatief. Het Parool meldt in zijn artikel van 21 april zelfs dat het Auschwitz Comité deze plek zelf heeft voorgesteld. Architect Libeskind is bereid om zijn ontwerp aan de locatie aan te passen. De Lutherse Diaconie die ernaast gevestigd is, heeft geen bezwaar tegen plaatsing op deze plek.

Een heet hangijzer is nog wel wat er nu gaat gebeuren met het Dankbaarheidsmonument. Het Auschwitzcomité suggereert om het te verplaatsen naar het Weesperplein, voor de Diamantbeurs. Daar heeft het oorspronkelijk gestaan, todat het wegens de metroaanleg 'tijdelijk' verplaatst is naar de huidige plaats.

Bewoners in gesprek met de burgemeester over Holocaust Namenmonument

Op maandagavond 5 oktober 2015 werd de belofte ingelost om een vervolg te geven aan de bijeenkomst van 2 juli 2014, waarin bewoners en betrokkenen op uitnodiging vanburgemeester van der Laan hun wensen en bezwaren hadden kunnen uiten met betrekking tot zijn voorgenomen besluit tot plaatsing van het Holocaust Namenmonument in het Wertheimpark.

Ter vergadering lagen een drietal rapportages voor: de studie' Effecten Holocaust Namenmonument in het Wertheimpark in Amsterdam', het 'Vooronderzoek Locatiekeuze Holocaust Namenmonument in Amsterdam' en een 'Rapport Bezoekersonderzoek Wertheimpark'.
In de aanbiedingsbrief aan de gemeenteraad en in het begeleidende persbericht werd in aansluiting op het effectenrapport gesteld:
Uit het rapport komt naar voren dat het Holocaustmonument in deze vorm in het Wertheimpark enkele negatieve effecten heeft, waaronder de door de gebruikers gevreesde sfeerverandering. Dit betekent in dot stadium nog niet dat het Wertheimpark als locatie definitief afvalt, maar is wel een erkenning van het feit dat er een verkeerde start is gemaakt.

In een nog altijd kritische maar verder constructieve sfeer werden de rapportages besproken en met name gevraagd naar de conclusies die daaruit getrokken konden en moesten worden voor het geplande vervolgtraject. Is er voor het Holocaustmonument in deze vorm een alternatieve locatie? Gaat daarbij de voorkeur uit naar een plaats in de openbare ruimte of niet? Moet dat een locatie zijn in Amsterdam of kan het ook daar buiten zijn? Is er een aangepast of alternatief denkbaar en wie heeft of houdt daarbij het initiatief en faciliteert dit?

De herstart is gemaakt. Ter vergadering werden nog andere alternatieve locaties, ontwerpen en ideeën aangedragen. De voorkeur van de burgemeester ging uit naar een locatie in Amsterdam. Hij bracht zelf het ontwerp in van een bladerboek, dat hij in Berlijn had gezien. In ieder geval was en werd er deze avond een hoofdstuk afgesloten en een blad omslagen. Er is verslag gemaakt van deze bijeenkomst.

Onderzoek naar vijftien locaties voor het Holocaust Namenmonument

Onderzoek naar vijftien locaties voor het Holocaust Namenmonument

Het College van B&W heeft op 24 september een persbericht doen uitgaan 'Zorgvudlige procedure voor keuze Namenwand'. De keuze verloopt in twee fasen. Eerst gaat de gemeenteraad beoordelingscriteria en wegingsfactoren vaststellen, alsmede de lijst met locaties. Er kunnen nog locaties worden toegevoegd. In de tweede fase worden de locaties gewogen en maakt de gemeenteraad een keuze.

B&W steunen de realisatie van een Namenmonument ten volle, maar erkennen ook dat er een verkeerde start is gemaakt met de aanwijzing van het Wertheimpark als locatie. In het rapport "Studie effecten Holocaust Namenmonument in het Wertheimpark Amsterdam'van Royal Haskoning worden de mogelijke effecten behandeld, waaronder ook de negatieve effecten in de vorm van de door gebruikers gevreesde sfeerverandering. Maar de locatie valt nog niet af.

In een tweede rapport 'Vooronderzoek Locatiekeuze Holocaust Namenmonument in Amsterdam' worden vijftien locaties in beeld gebracht. Naast het Wertheimpark onder meer het Amsterdamse Bos, Amstelpark, Beatrixpark, Mr. Visserplein, het stadhuis en de Hollandse Schouwburg.

Brief burgemeester over Namenmonument

Burgemeester van der Laan heeft op 3 november samen met stadsdeelvoorzitter Oranje een brief geschreven aan de deelnemers aan het overleg op 2 juli over het Holocaust Namenmonument. Daarin biedt hij het verslag van 2 juli aan en meldt dat het besluit over vestiging van het Namenmonument in het Wertheimpark nog niet genomen is. Op dit moment worden alle bezwaren onderzocht door met belanghebbenden te spreken "en te kijken naar mogelijke oplossingen voor bezwaren, uitdrukkelijk inclusief alternatieve locaties". Begin 2015 zullen de resultaten van dit onderzoek aan de deelnemers van het gesprek op 2 juli worden voorgelegd.

Zie voor meer informatie het Dossier Namenmonument op deze website.

Raadsadres Holocaust Namenmonument

Spandoek Wertheimpark

Een aantal mensen van De vrienden van het Wertheimpark hebben besloten het uitstekende stuk van José Bolten over het Holocaust Namenmonument te zenden aan burgemeester Van der Laan en B&W. José Bolten komt na een uitvoerige historische analyse met de aanbeveling om het Namenmonument op het terrein van Herinneringscentrum Kamp Westerbork te bouwen, waar zeer veel ruimte beschikbaar is.  

Bovendien is het stuk verzonden als Raadsadres naar de gemeenteraad, zodat de kwestie van het namenmonument en de aanbeveling op de agenda moet worden gezet en behandeld in de gemeenteraad binnen een termijn van 6 weken na ontvangst.