Met een grote variëteit aan activiteiten viert het Pintohuis aan de Sint Antoniesbreestraat eind september het feit dat dit voormalige woonhuis van bankier Isaäc de Pinto 50 jaar geleden op het nippertje ontsnapte aan sloop vanwege de aanleg van de metro. Waarnemend burgemeester Rutger Groot Wassink opent de jubileumviering op vrijdag 26 september met de onthulling van een nieuw werk van beeldend kunstenaar en vormgever Melle Hammez. Daarna zijn er het hele weekend voorstellingen op het gebied van muziek en film en worden er verhalen verteld over de Joodse en Chinese geschiedenis van de buurt en de stad. Het programma wordt gecompleteerd met een Caraïbische Salon, een boekenmarkt, een schaaksimultaan én een zangworkshop voor 50 deelnemers. Het complete jubileumprogramma wordt in augustus gepubliceerd op huisdepinto.nl.

Het Nationaal Holocaustmuseum aan de Plantage Middenlaan is door de branchevereniging van Nederlandse architectenbureaus (BNA) gekozen tot Gebouw van het jaar 2025. Volgens het juryrapport hebben de architecten van Office Winhov de bestaande gebouwen met begrip en gevoel voor de context zorgvuldig getransformeerd tot museum. ‘De voormalige Hervormde kweekschool, die na de oorlog tot kantoor was verbouwd, is weer herkenbaar gemaakt als zodanig. Zo zijn de kapconstructie en lokalenstructuur teruggebracht. Op de naastgelegen kavel is een markant entreegebouw gerealiseerd, met een lichte, opengewerkte baksteengevel.’

Centrum Begroot is in de stemfase beland. Bewoners van stadsdeel Centrum kunnen tussen 17 juni en 16 juli stemmen op de plannen die door de stadsdeelcommissie als “haalbaar” zijn beoordeeld. In totaal is er voor stadsdeel Centrum 460.000 euro te verdelen. Het stadsdeel is voor Centrum Begroot opgedeeld in 5 deelgebieden en voor ieder gebied is dus 92.000 euro beschikbaar, onafhankelijk van het aantal ingediende plannen. Maar die verdeling is voor een deel van 1018 niet erg gelukkig.

De gemeenteraad van Amsterdam heeft op 11 juni ingestemd met het besluit van het college om een gemeentelijk voorkeursrecht te vestigen op onroerende zaken op het nu in gebruik zijnde deel van het Marineterrein. De gemeente vindt deze stap nodig voor de realisatie en transformatie van het Marineterrein, met het oog op de functies wonen, werken en leren. De gemeente wil hiermee regie houden en zelf sturing kunnen geven aan de transformatie, en met dit voorkeursrecht verzekert ze zich van een eerste recht van koop op de gebouwen. Het voorkeursrecht voorkomt dat een derde partij, wellicht met heel andere plannen of prioriteiten, op het Marineterrein een sturende rol zou krijgen waarmee de gemeente de regie deels of grotendeels zou kunnen kwijtraken.

In juni vond de hoorzitting plaats in het kader van de door omwonenden ingediende bezwaren tegen de verleende tijdelijke vergunning (3 jaar) voor padelbanen in de Werkspoorhal - zie ook het bericht van 26 februari op deze site. Bij de hoorzitting – online gehouden – waren ruim 10 bewoners en vertegenwoordigers van bewonersorganisaties aanwezig om de door hen ingebrachte argumenten toe te lichten. Daarnaast was er de gemeente om de vergunningverlening te verdedigen, en ook was er de advocaat van Nedstede/ Van de Kuit, de eigenaar van de hallen die de padelbanen wil aanleggen. De voorzitter van de bezwaarcommissie ging gestructureerd de verschillende relevante onderwerpen af, zoals de te verwachten geluidsoverlast, de lichtoverlast, en de vraag of padelbanen überhaupt mogelijk zijn gezien gemaakte afspraken en gedane toezeggingen in het verleden over het openbare karakter van de hal.

Met in dit nummer onder meer:

• Myra de Rooy, van de Hoogte Kadijk naar meer dan 7000 meter hoogte

• Hittestress in 1018, een hot item

• Sybrand Hekking schreef biografie Cas Oorthuys

• Meer buurtgevoel met Centrum Begroot

• Paardenkastanjefluisteraar Anneliese

• En als klap op de vuurpijl: de weidehommel en zijn pluizige jasje

Lees 'm hier

In Het Nieuwe Sint Jacob aan de Plantage Middenlaan is sinds kort Nestor Gym gevestigd, een sportclub die zich specifiek (maar niet uitsluitend) richt op ouderen. Het is een initiatief van ouderenzorgorgansiatie Amstelring in samenwerking met Arie Boomsma. Op 1 april vond de opening plaats in aanwezigheid van wethouder Alexander Scholtes en bewegings-professor Erik Scherder. Het is de bedoeling dat Nestor Gym meer te bieden heeft dan alleen fysieke training, maar ook een plek zal zijn waar informatie is over voeding, waar cognitieve training plaats vindt en waar oudere maar ook jonge buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. Met meer bewegen kunnen ouderen langer zelfstandig blijven, beter de dagelijkse bezigheden blijven doen, betere balans behouden, en ook de geestelijke conditie wordt erdoor bevorderd, aldus Amstelring. “Hoe gezonder mensen blijven, hoe minder zorg er nodig is”.

Het nog aan te leggen buurtplein van Oostenburg krijgt de naam Tonia Stieltjesplein. De keuze voor de naam van deze zwarte vakbondsvrouw uit het begin van de vorige eeuw is te danken aan het team van Stichting Over de Brug en de buurtkamer. Zij reageerden op een oproep van woningcorporatie Stadgenoot, waarbij bewoners en ondernemers uit Oostenburg niet alleen de kans kregen om mee te denken over de opzet en de inrichting van het plein, maar ook over de naam. De oproep resulteerde in een oogst van twintig naamsuggesties. Zowel Stadgenoot als de gemeente waren het meest enthousiast over de door de buurtbewoners voorgestelde naam van Tonia Stieltjes (1881-1932).

Omwonenden zijn nog altijd niet gelukkig met de plannen van Artis voor een groot dienstengebouw aan het water tegenover het gebouw Aquartis aan het eind van het Entrepotdok. Na veel tumult eind vorig jaar was een mediationtraject gestart tussen Artis, omwonenden en, vanaf een zeker moment, ook de gemeente. Het traject is inmiddels afgerond en op 21 mei organiseerde Artis een bijeenkomst om de buurt te informeren over de stand van zaken. De avond was uitdrukkelijk een avond van Artis en niet een gezamenlijke presentatie met de bij de mediation betrokken bewoners. Het plenaire gedeelte werd geopend door directeur Sutorius die benadrukte hoezeer Artis hecht aan een goed contact met de buurt. Vervolgens werden twee mogelijke nieuwe ontwerpen voor het gebouw gepresenteerd.

Na ruim 15 maanden opent de Klimatenkas van de Hortus eindelijk weer haar deuren voor het publiek. De iconische kas met de drie klimaatruimtes, die in 1993 werd gebouwd, was aan renovatie toe en daarbij was verduurzaming een belangrijk doel. Dat is terug te zien in alle lagen van het gebouw: van het ETFE-dak, waarmee de isolatie in de kas wordt verbeterd, tot de 6 meter hoge waterval gemaakt van hergebruikte tuintegels en het opvangsysteem van regenwater. De oorspronkelijk vorm van de kas werd behouden: architectenbureau ZJA ontwikkelde de nieuwe kas op de bestaande stalen constructie.

De bus over de Eilandenboulevard moet in 2026 ook in de avonduren frequent blijven rijden. Met die uitspraak reageerde de Stadsdeelcommissie Centrum (SDC) half mei op het onlangs door het GVB gepubliceerde Jaarplan Vervoer 2026. In dat plan doet het Gemeentelijk Vervoerbedrijf een aantal voorstellen voor veranderingen in het lijnennet en de dienstregeling. Voor de Oostelijke Eilanden is de knip die het GVB wil aanbrengen in lijn 22 de belangrijkste wijziging. Vanwege de ontwikkeling van het gebied tussen de Spaarndammerbuurt en station Sloterdijk tot nieuwe stadswijk zal lijn 22 ten westen van CS steeds drukker worden, verwacht men. Daarom is besloten om die lijn voortaan te laten eindigen bij CS. Op het minder drukke traject ten oosten van het station wordt lijn 22 vervangen door de nieuwe lijn 42, maar die hoeft in de visie van het GVB na acht uur ’s avonds nog maar eens in het half uur te rijden.

Het college van B&W heeft in mei besloten nu niet verder te gaan met het voornemen 40 ligplaatsen te creëren voor passagiersvaartuigen aan Dijksgracht Oost. Met dat besluit is ook de procedure voor het nieuwe bestemmingsplan definitief stop gezet. Dit alles is het gevolg van de uitspraak van de Raad van State in september 2024, nu bijna acht maanden geleden, waarmee het in 2019 ingestelde vaarbeleid van tafel werd geveegd. De argumentatie voor de nieuwe ligplaatsen was altijd gestoeld op dat vaarbeleid. Het is nog volstrekt onduidelijk hoe de gemeente vorm gaat geven aan een nieuw vaarbeleid en daarmee is er dan ook geen onderbouwing meer – voor zover die er was (zie de eerdere berichten op deze website) - voor de bouw van deze ligplaatsen. Als er eenmaal nieuw vaarbeleid is vastgesteld, en dat zou nog wel eens een tijd kunnen duren, kan het college opnieuw bezien of er dan concreet behoefte is aan nieuwe ligplaatsen in de stad en ook waar die zouden moeten komen. De Dijksgracht zou dan, wie weet, weer in beeld kunnen komen als mogelijke locatie.

De omgekeerde supermarkt TKRAMREPUS organiseert op 10 juni in de Passenger Terminal de “meest oneerlijke lunch“. Amsterdam viert dit jaar haar 750-jarig bestaan, maar in de stad leeft nog steeds 1 op de 6 kinderen in armoede. En dát is geen reden tot feest, vindt TKRAMREPUS. En daarom organiseren zij deze, zo is de bedoeling, inspirerende en confronterende lunch met o.a. wethouder Marjolein Moorman en cultureel ondernemer Koen Vollaers. “Armoede in opmars? Wij keren het om. Niet nog eens 750 jaar armoede“, aldus de organisatoren.

Eind juni 2024 startte het Rijksvastgoedbedrijf een open aanbestedingsprocedure voor het beheer van het openbare deel van het Marineterrein in Amsterdam voor de komende 7 jaar. Daarna bleef het lange tijd stil. Het bureau Marineterrein, het onafhankelijk projectbureau dat sinds 2013 in opdracht van het Rijk en de gemeente Amsterdam verantwoordelijk is voor het beheer en de ontwikkeling van het Marineterrein, deed mee aan deze tender. Onlangs is duidelijk geworden dat de opdracht niet opnieuw aan het bureau Marineterrein zal worden verleend. Een andere partij (om wie het gaat is nog niet bekend gemaakt) is beter uit de bus gekomen.

De al enige tijd geleden aangekondigde herinrichting van de Czaar Peterstraat krijgt het komende jaar zijn beslag. Doel van de operatie is om in de smalle straat meer ruimte te creëren voor fietsers en ook de tram meer bewegingsvrijheid te geven. De herinrichting van de straat maakt deel uit van het project Binnenring, in het kader waarvan eerder ook al de Sarphatistraat en de Weteringschans werden getransformeerd tot fietsstraten.

Vorige maand riepen wij bewoners op (OPROEP OPROEP OPROEP) om gedachten, herinneringen of meningen over kunstwerken in de buurt te komen delen met buurtgenoten. De datum was onjuist in het bericht terechtgekomen. De juiste datum is woensdag 25 juni. De oproep staat nog steeds – er is nog plaats! De lijst met kunstwerken is ook wat langer geworden. Klik hier voor de complete lijst.

Sinds april van dit jaar is via Spotify een podcast te beluisteren over de geschiedenis van het Dr. Sarphatihuis aan de Roetersstraat. In zeven afleveringen doen medewerkers van het verpleeghuis de kleurrijke geschiedenis uit de doeken van het rijksmonument dat zijn leven in 1782 begon als werkhuis voor zowel dakloze Amsterdammers als voor dieven die er hun straf moesten uitzitten. Het nieuwe pand moest bestaande werkhuizen vervangen en bood plaats aan 600 à 700 bewoners.

Op 14 juni viert Museum ’t Kromhout zijn 50-jarig jubileum met een groot evenement. Bezoekers worden meegenomen door de ontwikkeling van scheepsvoortstuwing, van spier- en windkracht tot de nieuwste innovaties op het gebied van elektrische motoren en motoren op waterstof. Museum ‘t Kromhout heeft een legendarische collectie kromhoutmotoren. Deze motor is oorspronkelijk ontwikkeld voor schepen en werd door zijn robuustheid en betrouwbaarheid ook gebruikt in vrachtwagens, bussen en landbouwvoertuigen, in gemalen en bij industriële toepassingen. Tijdens het evenement kunnen bezoekers historische Kromhoutmotoren in actie zien.

Dit jaar vindt het Kinderbeest-feest Artis niet begin juni maar al op vrijdag 23 mei plaats. Ook nu weer zal dit evenement grote impact hebben op de buurt. Lange rijen politiewagens, ambulances en brandweerwagens brengen gehandicapte kinderen uit Noord-Holland, Flevoland en Leiden vanaf een verzamelpunt aan de rand van de stad naar Artis. Artis doet speciaal voor deze kinderen en hun families ‘s avonds de poort open. De ervaring leert dat men die middag in en om de buurt rekening moet houden met veel afsluitingen en met aanzienlijke verkeerschaos.

Deze zomer komt eindelijk een einde aan de periode van meer dan twee jaar waarin bewoners van de Nieuwe Achtergracht en naburige straten het moesten doen zonder de Diamantbewerkersbrug achter Carré. Op de plaats van de brug lag gedurende die tijd alleen een metalen houder voor de kabels over het water. De gemeente Amsterdam heeft omwonenden laten weten dat medio juni wordt gestart met het terugplaatsen van brug 252, zoals de monumentale voetgangersbrug tussen de Onbekendegracht en de Nieuwe Achtergracht officieel heet. Tussen 16 en 18 juni juni is de Nieuwe Achtergracht drie dagen gestremd vanwege het storten van schuimbeton ter hoogte van de brug, terwijl de straat medio augustus nog eens enige tijd wordt afgesloten om Liander de gelegenheid te geven de spanningskabels terug te plaatsen.

In het kader van Sail Amsterdam zal op 21 augustus 2025 een ludieke Pieremachocheltocht plaatsvinden. Het is een vaartocht door de Amsterdamse grachten van zelfgemaakte, opgetuigde, aangeklede vaartuigen, vaak zelf gebouwd door particulieren of organisaties. Het is niet alleen een parade, het moet volgens de organisatoren ook gaan om creativiteit, eigenzinnigheid en verbondenheid. Er is dan ook een prijsvraag aan verbonden, met drie prijzen, één voor de mooiste pieremachochel, één voor de origineelste en één voor de boot met de meeste pech. Direct omwonenden worden uitgenodigd om per buurt gezamenlijk één jurylid te kiezen. De tocht start om 13.00 uur en duurt tot 16.00 en de boten varen dwars door gebied 1018, onder meer door de Oostenburgergracht en Entrepotdok. Prijsuitreiking vindt plaats om 18.00 op het dak van Nemo.

Met in dit nummer onder meer:

• Oud-staatssecretaris Jacob Kohnstamm over de Schaduwkade

• Bibi de Vetter begeleidt creatieve jongeren

• Sluiting dreigt voor buurtcrèche De Kleine Plantage

• Is er genoeg stroom voor verduurzaming in 1018

• De Oosterkerk: een mooi verdraaid en een verdraaid mooi gebouw

• De rouwende gouden tor: een slome kever

Lees ‘m hier

Sinds half april maakt een lint van rode ballen het voor plezierboten en andere vaartuigen onmogelijk om nog aan te meren aan het grootste deel van de Schaduwkade, het oorlogsmonument langs een deel van de Nieuwe Keizersgracht. Vorig jaar had stadsdeel Centrum aanmeren aan de kade al gedurende een korte periode rond Koningsdag met een geel ballenlint onmogelijk gemaakt. De reden daarvoor was dat de passagiers van de aanmerende boten geen enkel respect voor het monument toonden. Omdat in dit gedrag na het weghalen van het ballenlint geen verandering bleek te zijn gekomen, heeft een groep bewoners van de huizen tegenover de Schaduwkade bij het stadsdeelbestuur met succes gepleit voor het permanent invoeren van de maatregel. Omdat men de gele ballen nogal vond detoneren met de omgeving is deze keer gekozen voor kleinere, rode ballen.

In het kader van Centrum Begroot, het subsidieprogramma van stadsdeel Centrum voor voorstellen vanuit bewoners, dingen vanuit de oostelijke binnenstad (postcodegebied 1018) in totaal negentien plannen mee naar geld uit de subsidiepot die dit jaar € 460.000 bevat. Vorig jaar waren dat er ruim dertig. Achttien van deze negentien plannen komen van bewoners op de Kadijken en de Oostelijke Eilanden en daarvan betreffen liefst vier een plan voor muurschilderingen. Die moeten komen op Kattenburg, in de Tweede Leeghwaterstraat en in het Funenpark. Voorstellen voor het vergroenen van de buurt, die vorige jaren vaak in de meerderheid waren, zijn er dit jaar juist veel minder. De Plantage Weesperbuurt, één voorstel, is niet ingedeeld in hetzelfde gebied als de rest van 1018, maar gevoegd bij buurten aan de andere kant van de Amstel. De belangstelling voor Centrum Begroot loopt over de hele linie terug. In totaal werden dit jaar 115 plannen ingediend tegen vorig jaar 129.

De Vereniging Museumhaven Amsterdam (VMA) bestaat 40 jaar en viert dat op zaterdag 24 mei met een klein festival voor buurtbewoners. Tijdens het festival ‘Bij ons aan boord’ laten bootbewoners zien hoe het is om op een historisch schip te wonen. Stap aan boord voor lezingen, muziek, een poeziëbar, een rondvaart of kinderactiviteiten.

Vanaf eind maart is in het gebouw Nieuwe Kerkstraat 126 De Kweek gevestigd, een broedplaats voor kunstenaars en creatievelingen. Het oude schoolpand is verbouwd om er een creatieve gemeenschap onder één dak samen te brengen. In de zomer van 2023 werd een stichting opgericht door initiatiefnemers Quico Touw en Quirijn Zijlmans met het doel een plek te creëren waar kunstenaars kunnen samenwerken en ook verbinding gemaakt kan worden met de buurt.

Buurtorganisatie 1018 organiseert op donderdag 26 juni een avond over kunstwerken in de buurt. BO1018 nodigt alle bewoners en gebruikers van de buurt van harte uit om op die avond iets over een kunstwerk in de eigen buurt te komen vertellen. Dat kan over alles gaan. Een jeugdherinnering aan een kunstwerk als speel- of hangplek. Of misschien heeft een kunstwerk een bijzondere rol gespeeld in je leven? Heeft iemand een mening over een kunstwerk? Voegt het iets toe aan de openbare ruimte? Is het juist een aanwinst of eerder een aantasting? Of wat is het verhaal achter een kunstwerk?

Na zes jaar afwezigheid is Roest, grondig verbouwd, terug op Oostenburg. De eigenaren richten zich op de nieuwe werkelijkheid en dus op de nieuwe bewoners, veelal expats, van het gegentrificeerde Oostenburg. Er wordt een nieuwe koers gevaren met een grootstedelijk restaurant met een grote bar en lange tafels en met een keus uit honderden wijnen, in een nog altijd industriële setting van staal en beton.